Cultuurhistoricus Anita van Breugel
‘Deze begraafplaats is uniek en van cultuurhistorisch belang’
‘In 1954 ben ik geboren in Den Haag. Via allerlei omwegen kwam ik in 1993 in Alkmaar wonen. Als pas afgestudeerd architectuurhistoricus had ik bij de gemeente waar ik destijds werkte, veel met monumenten te maken. Wat mij opviel, was dat er destijds in de monumentenwereld, voor historische begraafplaatsen in het algemeen weinig waardering bestond. Ik werd lid van de landelijke vereniging De Terebinth, die zich al vroeg inzette voor het behoud van waardevolle begraafplaatsen. Ik werd zelfs regio-consulent voor de provincie Noord-Holland en ben dat tot op de dag van vandaag gebleven.
‘Ik wist niet wat ik zag!’
Toen ik in 1995 adviseur mocht worden in de Monumentencommissie van Den Helder, nam ik de commissieleden uiteraard mee naar de begraafplaats. Ik wist niet wat ik zag! Wat een ouderdom bij elkaar en wat een variantie aan graftekens in een onbedorven setting! Honderden jaren geschiedenis lag hier. Ik realiseerde me dat deze begraafplaats uniek was en van groot cultuurhistorisch belang.
Inzet voor inventarisatie en restauratie
Vanaf die tijd heeft de Monumentencommissie zich in samenspraak met de Stichting Historische Grafmonumenten erg ingezet voor inventarisatie, het vastleggen van wat we hebben) en restauratie: welke graftekens moeten we restaureren zodat ze niet verder zouden vervallen?
Na veel vijven en zessen zijn zowel de inventarisatie als de restauratie gerealiseerd. De inventarisatie bevestigde de hoge historische kwaliteiten van het aanwezige “funeraire erfgoed”. Daarna is er ruimte en geld gekomen om de belangrijkste graftekens te restaureren.
Gedenktuin
Vanwege het contact dat er al was met de gemeente, mocht ik in 2018 een plan van aanpak schrijven om iets te doen met de ongeveer 60 graftekens die apart waren gezet in het zogenaamde ‘Museumpad’. Daar is de Gedenktuin uit voortgekomen. Die toont in 8 thema’s de verschillende aspecten van deze begraafplaats.
Dat er nu met deze website en podcast aandacht is voor de begraafplaats had ik 30 jaar geleden nooit durven dromen. Ik ben blij dat ik al die jaren een bijdrage heb mogen leveren aan de bekendheid van deze begraafplaats, zodat hij kan worden doorgegeven naar volgende generaties. Alleen door waardering, juist ook zoals in deze eigentijdse vorm, is hij voor de toekomst veiliggesteld. Ga kijken en voel de ouderdom van honderden jaren Helderse geschiedenis!’
Relevante publicaties:
Inventarisatie GRAF deel G
Inventarisatie Springerplantsoen
Bekijk het Bonusthema
De verhalen van Anita kom je tegen in het Bonusthema. Zij neemt je in de Gedenktuin mee in de boeiende geschiedenis van begraafcultuur en vertelt over het bijzondere Springerplantsoen.
