Van toen naar nu

De Algemene begraafplaats Den Helder is een van de oudste begraafplaatsen van Nederland. De oudste bekende tekening waarop deze staat afgebeeld, is van Pieter Pietersen uit het jaar 1606. Echter, wat deze rustplaats van inwoners uit Den Helder en vele roemruchte helden als Dorus Rijkers en Cornelis Dito vooral bijzonder maakt, is dat vanaf de 17e eeuw alle historische periodes zijn vertegenwoordigd. Daardoor krijg je een goed beeld van begraven in Nederland. En ook door je te verdiepen in de verhalen achter de Grote Monumenten, de rustplaatsen van Zeeredders & walvisvaarders, de Joodse begraafplaats en van andere, illustere inwoners van Den Helder.

Restauratie

De oude, algemene begraafplaats in Den Helder onthult een fascinerend stukje geschiedenis. Oorspronkelijk ontstaan uit nood tijdens een verwoestende pestepidemie begin 1600, bood deze dodenakker rust aan de slachtoffers. In de afgelopen honderden jaren groeide de begraafplaats uit tot de bijzondere en serene plek die het nu is. Maar al die jaren van weer en wind én menselijk handelen, hadden hun sporen nagelaten op de graftekens. Vanaf 2019 tot en met eind 2022 zijn daarom meer dan veertig graftekens, met name op de historische G.R.A. en F. velden, gerestaureerd. En daarmee behouden voor de toekomst. Sander van Rouwendaal (SvR Restauratie) heeft de restauratie van meer dan 40 graftekens uitgevoerd. Hij vertelt hoe dat in zijn werk ging aan de hand van voorbeelden. Of bekijk de video.

Bombardementslachtoffers

Het monument voor de slachtoffers van de bombardementen uit de Tweede Wereldoorlog kent veel schrijnende verhalen. Driemaal werd Den Helder in die periode aangevallen met als gevolg dat er vele hartverscheurende verhalen te vertellen zijn over de gevallen burgerslachtoffers. Zij worden herdacht op de algemene begraafplaats van Den Helder. Maarten Noot vertelt hun verhaal. Je leest op deze pagina wie de slachtoffers waren.

Springerplantsoen

Het Springerplantsoen werd begin 20e eeuw aangelegd vanwege de noodzaak om de algemene begraafplaats uit te breiden. De gemeente koos Leonard Antony Springer als ontwerper. Springer was een gerenommeerd tuinarchitect die al naam had gemaakt met zijn eerdere ontwerpen. Springer stond bekend om zijn visie dat begraafplaatsen moesten harmoniëren met de natuurlijke omgeving, met slingerende paden, verrassende doorkijkjes en bijzondere beplanting. Hij geloofde dat een begraafplaats niet somber moest zijn, maar eerder een plek van serene schoonheid waar men in vrede kon rusten. Het plantsoen werd aangelegd in 1922 en biedt nu, na bijna honderd jaar, een gevarieerde en kleurrijke omgeving, met indrukwekkende graftekens en een centraal veld ter herdenking van Helderse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Anita van Breugel vertelt het verhaal.

Gedenktuin en museum

De Gedenktuin is een bijzondere plek die over een periode van 25 jaar is ontstaan door de inspanningen van de begraafplaatsbeheerders van de gemeente Den Helder en leden van de Stichting Historische Grafmonumenten. Het was oorspronkelijk een strooiveld, maar is nu een verzorgde en aantrekkelijke plek om respectvol te herdenken. De tuin bevat verschillende groepen graftekens, elk met een eigen thema. Opvallend is dat de oorspronkelijke oriëntatie van de graftekens behouden is gebleven. De Gedenktuin biedt een interessante blik op de begraafcultuur van Den Helder en de eeuwenoude tradities in Nederlandse begrafenissen. Anita van Breugel vertelt.

Bonus

Lees het verhaal van het Springerplantsoen, sta stil bij de gedenktuin, herdenk de bombardementslachtoffers uit WOII en leer over de restauratie van de graftekens.