Mr. K.J.C. Stakman Bosse

Mr. K.J.C. Stakman Bosse staat bekend als een van de meest invloedrijke burgemeesters van Den Helder tijdens de bloeiperiode van de stad. Hij was burgemeester van juli 1853 tot aan zijn overlijden in juni 1888. Dit maakte hem de langstzittende burgemeester van de stad. Gedurende die vijfendertig jaar ondernam hij verschillende initiatieven die de groei en ontwikkeling van Den Helder bevorderden. Zo kreeg de stad belangrijke voorzieningen zoals een waterleiding, een gasfabriek en aansluiting op het spoorwegnet in 1865. Ook was hij verantwoordelijk voor de bouw van nieuwe woningen, scholen, kerken, bruggen en sluizen. In deze periode van ongekende bloei, verdubbelde het aantal inwoners van Den Helder bijna: van ongeveer tienduizend naar twintigduizend inwoners in slechts twintig jaar tijd. Het overlijden van Stakman Bosse werd met diepe rouw ontvangen, wat getuigt van zijn geliefde status onder de bevolking. Zijn nalatenschap werd geëerd met een gedenkteken op de begraafplaats en de vernoeming van de Stakman Bossestraat in de Visbuurt, als blijvende herinnering aan zijn belangrijke bijdrage aan de stad. Maarten Noot vertelt zijn verhaal.

De gebroeders Janzen

We nemen je mee in het verhaal van de gebroeders Janzen, twee negentiende-eeuwse projectontwikkelaars die impact hebben gehad op veel gebouwen in Den Helder. Wist je bijvoorbeeld dat de zaagmolen aan het eind van de Fabrieksgracht door de gebroeders Janzen gebouwd is? En ook in de naam van de Janzenstraat is het leven van deze broers vastgelegd. Zoals je begrijpt hebben ze een grote invloed gehad op het Den Helderse stadsgezicht. En dat is niet gek: in de periode dat zij leefde verdubbelde het inwonertal van den Helder van 10 naar 20 duizend inwoners. En daar hebben de gebroeders Janzen goed gebruik van gemaakt. Maarten Noot vertelt.

Egbert Loesberg

In plaats van in de voetsporen van zijn vader en grootvader aan moederskant te treden en buiten- of binnenloods te worden, werd de zeer geliefde Egbert Loesberg geen stuurman maar dokter. Nadat hij, na zijn studie in Amsterdam, een periode in Nederlands-Indië had gewoond vestigde hij zich als huisarts in Den Helder, waar hij bekendheid verwierf vanwege zijn medische expertise en zijn experimenten met bacteriënkweken voor de behandeling van astma. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Loesberg een actieve verzetsman, waarbij hij onderduikers hielp en betrokken was bij het vervalsen van documenten en het smokkelen van springstof. Het mag duidelijk zijn dat Egbert Loesberg een bijzondere man was die zowel als dokter als in zijn verzet tegen de Duitsers tijdens de tweede wereldoorlog een belangrijke rol speelde. Het is dus niet voor niets dat hij zo geliefd was. Jack Ambriola vertelt.

Wethouder A.G.A. Verstegen

Het monument voor A.G.A. Verstegen is het grootste monument in het Springerplantsoen op de begraafplaats. Het kan goed dat wanneer je het ziet, het je gelijk doet denken aan het Helden der Zee monument op het Helders Plein. Hoe dat komt? Beiden zijn ontworpen door de bekende architect P.L. Kramer. De Helderse courant van 1 mei 1937 schreef over dit bijzondere monument “Het gedenkteeken is geworden een massale zuil van baksteen, hetzelfde materiaal dus, waaruit het Helden der Zee-monument vervaardigd is. Aan weerszijden van genoemde zuil ziet men een tweetal ‘armpjes’ en het geheel is geworden een getuigenis van de grote ontvankelijkheid van Verstegen, een sprekende symboliek van zijn menschenliefde.” Jack Ambriola vertelt.

Gedenkteken Hr. MS ‘Willem van Ewijck’

Hare Majesteit Willem van Ewijck was een mijnenveger schip dat tijdens het opruimen van de mijnen zelf op een mijn voer en zonk. Bij de ontploffing werd een sloep met een deel van de bemanning aan boord weggeslingerd. Gelukkig kwam de sloep weer goed op het water terecht en raakte de bemanning niet gewond. Een ander deel van de opvarenden van de mijnenveger werd gered. De 30 mannen die niet gered werden, worden hier herdacht. Hoewel ze geen heldendaden hebben verricht, hebben ze toch hun leven gegeven voor het Nederlandse volk. Maarten Noot vertelt.

Grafmonument Frans Naerebout

Het grafmonument van de ‘Frans Naerebout’ eert de bemanningsleden van Hr.Ms.mijnenveger die op 2 mei 1918 op een mijn liep en zonk. Negen van de opvarenden werden gered, tien verloren hun leven bij dit tragische incident. Op de rechthoekige stenenplaat staan de namen van zes van hen. Daarom wordt aangenomen dat alleen deze zes daadwerkelijk hier begraven liggen. Haaks op de plaat met namen staat een grote langwerpige steen met het embleem van de marine en ter weerszijde daarvan de jaartallen 1914- 1919. Erboven staat de eenvoudige tekst: ‘Voor hen die vielen’. Maarten Noot vertelt.

Marinemonument van de Adder

Het marinemonument van de ‘Adder’ herinnert aan een tragisch hoofdstuk in de Nederlandse maritieme geschiedenis. Op 5 juli 1882, slechts één mijl ten westnoordwesten van de vuurtoren van Scheveningen, zonk de ‘Adder’, een zwaar gepantserde rammonitor, met haar volledige bemanning van 65 personen. Het schip, dat eigenlijk bedoeld was voor de bescherming van riviermondingen, was onderweg van IJmuiden naar Hellevoetsluis toen de ramp plaatsvond. Pas op 8 juli, drie dagen na de ramp, begon men door het aanspoelen van wrakstukken en lijken te beseffen dat er iets mis was. De exacte oorzaken van de ondergang zijn nooit volledig opgehelderd. Het monument herinnert aan de 28 bemanningsleden die begraven liggen op de Algemene Begraafplaats, waar ze met volledige militaire eer ter aarde werden besteld. Jaarlijkse herdenkingen werden gehouden bij het monument, totdat deze in 1922 werden vervangen door ceremonies bij het Marinemonument op het Havenplein. Maarten Noot vertelt.

Marinemonument van Gobius en zijn manschappen

Het Marinemonument van Gobius en zijn manschappen staat als een eerbetoon aan de nagedachtenis van luitenant ter zee 1e klasse Gobius en zijn zes mede-manschappen, die op tragische wijze omkwamen door het springen van een kanon tijdens een oefening op 25 juli 1859. Dit bronzen gedenkteken, opgericht door zijn ‘vrienden en wapenbroeders’, herinnert aan de noodlottige gebeurtenis die diepe indruk maakte op de gemeenschap van Den Helder. Het monument, met de namen van de slachtoffers gegraveerd, herdenkt de offers die zij brachten in de dienst van hun land. Een zeer kenmerkend monument op deze begraafplaats. Maarten Noot vertelt.

Grote monumenten

Bekijk hier de grootste gedenktekens, zoals dat van wethouder A.G.A. Verstegen of van Egbert Loesberg. Ontdek ook het verhaal achter bijvoorbeeld de Janzenstraat.